Kiedy cena na metce różni się od ceny w kasie

Poniższy artykuł pt. “Kiedy cena na metce różni się od ceny w kasie” powstał w ramach realizowanego w okresie: 13 marca – 31 grudnia 2023 r. projektu pt. “Dolnośląska Kampania Edukacji Konsumenckiej”. Przygotowany przez nas szereg publikacji służy szerzeniu świadomości i wzmocnieniu wiedzy o prawach konsumenta wśród mieszkańców Dolnego Śląska, w szczególności wśród seniorów i młodzieży.

Dziewiąty z artykułów objaśnia kwestie potencjalnej rozbieżności cen produktu na metce a w kasie. Jakie obowiązki ciążą na sprzedawcy i czego możemy się od niego domagać jeśli wprowadzeni zostaliśmy w błąd? Jak nie przepłacać  dowiesz się ↓

Wprowadzenie

Wielu z nas w trakcie zakupów spotkało się z sytuacją, kiedy podczas „kasowania” towaru okazywało się, że dany produkt posiada inną cenę niż ta, która widniała na półce lub metce. Z korzyścią dla nas, jeśli cena na paragonie okazała się niższa. Jednak problem dla kupującego pojawia się wówczas, gdy towar okazał się ostatecznie droższy od ceny deklarowanej na półce lub metce. Sprzedawcy w takiej sytuacji bronią się twierdzeniem, że cena przy kasie jest prawidłowa, a ta wskazana na metce stanowi wyłącznie niewiążącą informację, nie zaś ofertę sprzedaży. Czy takie stanowisko jest słuszne?

Obowiązki sprzedawcy

Obowiązkiem każdego przedsiębiorcy, który oferuje swoje produkty lub usługi konsumentom, jest umieszczenie informacji o cenie produktu bezpośrednio na nim lub w łatwo widocznym miejscu, aby nie budziła ona żadnych wątpliwości. Służyć ma to realizacji celów prokonsumenckich, tzn. aby klient miał zapewniony łatwy dostęp do informacji o cenie produktu czy usługi.

Zgodnie z art. 4 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, cena powinna być:

• oznaczona jednostkowo;
• dotyczyć prezentowanej rzeczy;
• uwidoczniona w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości;
• łatwo dostrzegalna i czytelna, tak aby klient nie miał jakichkolwiek problemów z jej ustaleniem.

Dodatkowo w orzecznictwie wskazuje się, że umieszczanie cen powinno być dokonywane w taki sposób, aby konsument nie pomylił ceny danego towaru z ceną towaru innego. W praktyce oznacza to, że cena powinna znajdować się bezpośrednio na towarze, metce przypiętej do produktu lub na półce, na której towar się znajduje.

Ponadto wątpliwości, czy towar oznaczony wraz z ceną na półce stanowi ofertę, która wiąże strony (art. 66 k.c.), czy może zaproszenie do zawarcia umowy, a więc zwykłą informację (art. 71 k.c.), rozwiewa regulacja szczegółowa, a dokładnie art. 543 k.c., który stanowi, że wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży.

Różne ceny, ale która obowiązuje?

Wobec tego, jakie prawa przysługują konsumentowi w przypadku różnicy w cenie produktu, oznaczonej na półce lub metce a tej wskazanej przy kasie? Zgodnie z art. 5 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, w przypadku zaistnienia rozbieżności lub wątpliwości co do ceny konsument ma prawo żądać sprzedaży produktu po cenie dla niego najkorzystniejszej.

Przepis ten jest rozwinięciem regulacji ogólnej, zawartej w art. 385 § 2 k.c., zgodnie z którą postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta. W ujęciu praktycznym oznacza to, że jeżeli cena na metce różni się od tej wskazanej przez kasę fiskalną lub samego sprzedawcę, klient ma prawo wskazać cenę dla niego odpowiedniejszą (tj. niższą), a sprzedawca ma obowiązek towar ten wydać.

Przedsiębiorca nie może przy tym bronić się pomyłkowym działaniem lub niekompetencją swoich pracowników, gdyż – jako profesjonalista w obrocie gospodarczym – ponosi odpowiedzialność za błędy swoich podwładnych (art. 430 k.c.).

Sprzedawca odmawia wydania towaru po niższej cenie – co wtedy?

Jeśli zarówno sprzedawca (pracownik sklepu), jak i jego przełożony, odmawiają sprzedaży towaru lub usługi po oznaczonej niższej cenie, możemy zawiadomić rzecznika praw konsumenta oraz Inspekcję Handlową. Ale przede wszystkim udokumentujmy to wykroczenie, np. zróbmy zdjęcie dwóch rozbieżnych cen lub poprośmy sprzedającego o wydanie pisemnego oświadczenia o odmowie wydania towaru po cenie dla nas korzystniejszej.

W przypadku, gdy sprzedawca nie stosuje się do obowiązków wynikających z ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej może nałożyć na niego karę pieniężną w wysokości do 20 000 zł, a w przypadku uporczywej recydywy – nawet do 40 000 zł.

Z kolei jeśli towar już kupiliśmy, mamy prawo domagać się od sprzedawcy zwrotu różnicy w cenie. Odmowa wydania towaru lub usługi po niższej cenie bądź odmowa zwrotu różnicy w cenie już zapłaconej stanowią wykroczenie przedsiębiorcy. W obu przypadkach należy zawiadomić miejskiego (powiatowego) rzecznika praw konsumenta.

Podsumowanie

Sprzedawca, który wystawił towar w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny, nie może podejmować się obrony, że jest to zaproszenie do negocjacji, gdyż w świetle art. 543 k.c. oznacza to skierowanie wiążącej oferty sprzedaży. Z kolei, jeżeli cena wskazana na produkcie (na półce) lub na metce jest inna od żądanej przez sprzedawcę, mamy prawo domagać się sprzedaży towaru po cenie dla nas najkorzystniejszej, a w przypadku, gdy towar już kupiliśmy – domagać się od sprzedawcy zwrotu różnicy w cenie.

Sprzedawca ma natomiast obowiązek wydać nam towar po cenie niższej bądź zwrócić żądaną różnicę, mimo że taka sprzedaż jest dla niego niekorzystna. Brak realizacji tych obowiązków przez sprzedawcę może skutkować nałożeniem na niego kary finansowej nawet do 40 000 zł.